خدمات سلامت مجازی در دهه گذشته رایج‌تر شده است. حالا حتی درون خانه‌های خود می‌توانیم گفتگویی خصوصی با پزشکان، متخصصان پوست و درمانگران داشته باشیم.

گرچه اکثر خدمات آنلاین سلامتی بر درمانِ فردی متمرکز هستند، زوج‌درمانی آنلاین نیز در دسترس است. این مقاله به تفاوت جلسات زوج‌درمانی آنلاین با زوج‌درمانی حضوری می‌پردازد و سعی می‌کنید نشان دهد چه مزایا و معایبِ احتمالی بر این نوع از مشاورۀ ازدواج مترتب است.

زوج‌درمانی آنلاین چیست؟

درمانِ آنلاین با نام‌های زیادی از جمله درمان الکترونیکی، درمان از راه دور، مشاوره از راه دور، مشاوره الکترونیکی و حتی مشاوره سایبری شناخته می‌شود. در بسیاری جهات، این درمان همان درمانی است که در جلسه‌ای حضوری دریافت می‌کنید، فقط اینکه مکالمات شما به طریق متنی، صوتی یا گفتگوی ویدئویی صورت می‌گیرد.

زوج‌درمانی آنلاینی که به زن و شوهر ارائه می‌شود نیز شرایط مشابهی دارد، فقط شما و همسرتان حضور دارید و هدفْ تنها بهبود مناسباتِ رابطه شما است.

در جلسۀ درمانی، درمانگرْ شما را از طریق ارائه تمرینات ارتباطی راهنمایی می‌کند. هدف یاری‌رسانی به شماست برای اینکه کیفیت رابطه مشترک خود را بهبود بخشید، مؤلفة دوستی را تجدید کرده یا توسعه دهید، صمیمیت میان خود را از طریق پیوند عاطفیِ عمیق‌تر تقویت کنید و اختلافات را به طور مؤثر مدیریت و حل‌وفصل نمایید.

جنی ماری باتیستین، به‌عنوان درمانگر ازدواج و خانواده، این‌گونه توضیح می‌دهد:

«اصولاً به هر فرد فرصتی داده می‌شود تا درحالی‌که همسرش فعالانه گوش می‌دهد، صحبت کند و نگرانی‌ها و شکایات خود را عرضه کند. درمانگر نقش تسهیل گر را در این جلسات بازی می‌کند و با پرسیدن سؤال، گفتگو را هدایت کرده و به زوج کمک می‌کند تا همراه هم به توافق و تفاهم برسند.»

مثل همه اَشکال زوج‌درمانی، تعداد جلسات بسته به شرایط شما و همسرتان دارد که با توصیه درمانگر به اطلاع شما می‌رسد. برخی از زوج‌ها ممکن است در عرض چند ماه به نتیجه مطلوبِ خود برسند، درحالی‌که برخی دیگر نیاز به جلسات مداومی دارند که سال‌ها ادامه دارد.

مزایای مشاوره ازدواج آنلاین

فایده زوج‌درمانی به‌طورکلی این است که درهای ارتباطی میان زن و شوهر را باز می‌کند و می‌تواند آنچه را که خیلی‌ها مهم‌ترین خصوصیت رابطه خود می‌دانند تقویت کند. در مقایسه با زوج‌درمانی حضوری، زوج‌درمانی آنلاین مزایای انگشت شماری دارد که باید در نظر گرفته شود:

1- دسترسی راحت‌تر: وقتی مجبور نیستید به مطب درمانگر رفت‌وآمد کنید معمولاً امکان برنامه‌ریزی آسان‌تری برای این جلسات دارید، به‌خصوص در مواردی که جلسات مذکور با برنامه‌های کاری شما تداخل دارد یا دارای فرزند هستید. به‌هرحال، وقتی چیزی با برنامۀ زندگی آدم مطابقت دارد، ادامه مسیر آسان‌تر است.

2- کاهش میزان اضطراب و رودربایستی: قدم‌گذاشتن در مسیری ناشناخته و همراهی و گفتگو با کسی که هرگز او را ندیده‌اید و بیان جزئیاتِ شخصی، دشوار است. البته در خانه هم هنوز کارِ آسانی نیست، اما وقتی در فضای امنتان قرار دارید شاید کار برای شما آسان‌تر شود.

البته این نوع از اضطراب فقط در مواجهه با مشاور ازدواج رخ نمی‌دهد و در جریان آشنایی هم امری رایج است (با اضطراب ناشی از قرارهای آشنایی چه کنیم).

3- مهارت‌های ارتباطی آموخته‌شده راحت‌تر عملی می‌شوند: خانم باتیستین عقیده دارد که تمرین مهارت‌های ارتباطی در خانه می‌تواند به عملی شدنِ این مهارت‌ها در جریان واقعی زندگی کمک کند، این کار به ملموس شدن هر چه بیشترِ این مهارت‌ها کمک می‌کند.

برای اطمینان از موفقیتِ درمان خود، اولین قدم داشتن ذهن باز و پذیرشِ واقعیت است. همچنین این جلسات به نوشتن اهداف فردی و مشترک و همچنین گلایه‌ها یا نگرانی‌هایتان کمک می‌کند،

در نتیجه با انحراف از موضوع اصلی وقت خود تلف نمی‌کنید و بعداً این احساس را ندارید که هرگز فرصت نشد چیزهای مهم را بگویید.

زوج‌درمانی آنلاین جواب می‌دهد؟

مطالعات حاکی از این هستند که درمانِ آنلاین می‌تواند به‌اندازه درمان حضوریِ سنتی مؤثر باشد. پژوهشی که در سال 2019 در مجله Frontiers in Psychology منتشر شد، نشان داد که اکثر زوج‌هایی که تحت درمان آنلاین بوده اند، این تجربه را هم مفید و هم سازنده ارزیابی کرده‌اند.

یکی از نگرانی‌های مرتبط با ارائه آنلاینِ زوج‌درمانی، مشکلاتی است که در برقراری «پیوندِ درمانی» به وجود می‌آید. تحقیقات سابق حاکی از این بوده است که پیوند درمانی (رابطه‌ای که بیمار با درمانگر خود دارد و به او کمک می‌کند تا احساس امنیت و تفاهم کند) یک عامل تعیین‌کنندة مهم در نتیجه درمان است.

جالب این جاست که شرکت‌کنندگان در پژوهشی دیگر، احساس می‌کردند که زوج‌درمانی آنلاین از طریق تماس ویدئویی کیفیتِ صمیمیت و پیوندِ درمانی را بهبود می‌دهد.

معایب احتمالی زوج‌درمانی آنلاین

در عین اینکه مزایای زیادی برای زوج‌درمانی آنلاین وجود دارد، شناخت برخی معایب احتمالی آن خالی‌ از لطف نیست:

1- خواندن زبانِ بدن برای درمانگر سخت‌تر است: در جلسه مجازی نسبت به جلسه حضوری، درک محدودتری از زبان بدن و تعاملِ افراد وجود دارد. گرچه برخی از زبان بدن شما از طریق صفحه‌نمایش همچنان قابل خواندن است، اما برخی از مهم‌ترین نشانه‌ها ممکن است به چشم درمانگر نیاید.

2- همراهی با مشاور پیوسته نیست: کودکان، زنگِ در، قطع‌شدن اینترنت و سایر وقفه‌ها، احتمال بیشتری در درمان آنلاین دارند. همچنین اگر با دیگران زندگی می‌کنید یا دارای فرزند هستید، ممکن است آهسته‌تر یا با تردید و دودلیِ بیشتر صحبت کنید. همه این عوامل بر آنچه در جلسه شما جریان دارد تأثیر می‌گذارد.

3- احتمالِ احساس صمیمیت کمتر: ازآنجایی‌که طی این جلسات از طریق صفحه‌نمایش با درمانگر خود ارتباط دارید، ممکن است این جلسات را چندان خصوصی احساس نکنید که خود این احساس می‌تواند گشوده بودن و عدمِ گرفتن حالتِ دفاعی را دشوار کند (تأثیر «حالت دفاعی گرفتن» بر ازدواج).

4- کنترل جلسات دشوارتر است: گرچه همواره این‌طور نیست، اما حفظ آرامشِ زوج‌های ناپایدار و متخاصم بدون حضور فیزیکیِ درمانگر دشوار است.

جمع‌بندی

زوج‌درمانی آنلاین به جلسات مشاوره‌ای گفته می‌شود که زوجین از طریق گفتگوی متنی، صوتی یا ویدئویی با درمانگر خود ارتباط برقرار می‌کنند. درمانگر طی این جلسات به نحو فعالانه به هر دوی شما گوش می‌دهد و کمک می‌کند تا همراه هم به توافق و تفاهم برسید.

مزایای زوج‌درمانی آنلاین دسترسی راحت‌تر، کاهش شدتِ رودربایستی و کمک به راحت‌تر عملی‌کردن تمرینات ارتباطی در خانه و فضای خانواده است.

اما این زوج‌درمانی معایبی هم دارد. خواندن زبان بدن شما برای درمانگر سخت‌تر است، به‌ احتمال بیشتری ممکن است در جریان جلسه وقفه رخ دهد، ازآنجایی‌که جنسِ جلسهْ مجازی است شاید برخی از افراد نتوانند حس صمیمیت لازم را با درمانگر خود داشته باشند و کنترل جلسات خصوصاً در روابطِ وخیم سخت‌تر می‌شود.