در بررسی های مسترز و جانسون، فرایند فیزیولوژیکی «چرخه جنسی انسان» روشن گشته و آنها به مناسبات مشترک و تفاوت های بین دو جنس در این فیزیولوژی اشاره نموده اند. چهار مرحله مجزا که در آن روابط جنسی یا هرگونه تجلی جنسی که به سمت ارضا شدن حرکت می‌کند، از طریق انزال در مردان به آن خاتمه داده می‌شود. هنگامی ‌که از طریق تحریک و هیجان این مرحله به نقطه اوج خود در بیضه منتهی می‌شود، احساس انزال قریب الوقوع، فرآیندی غیر ارادی و انعکاسی غیرقابل کنترل است. در زنان، کلیتوریس، یک واحد عملکردی تشکیل می‌دهد. از آنجایی که کلیتوریس از بافت قابل نعوظ تشکیل شده است، اوج لذت جنسی در قسمت سوم بیرون واژن ایجاد می‌گردد. به همین دلیل، اوج لذت جنسی در کلیتوریس و واژن دو حس فیزیولوژی قابل تفکیک نیستند. بااین‌حال، تجربیات زنان از اوج لذت جنسی در «کلیتوریس» نسبت به «واژن» متفاوتند؛ اولی می‌تواند با هر تحریک کافی حاصل شود؛ دومی اغلب تحت آستانه آگاهی احساسی قرار دارد. ارگاسم در زن از طریق واکنش متورم شدن کلیتوریس در طی مرحله برانگیختگی و تحریک با انقباض عضله داخلی کلاهک کلیتوریس که به‌عنوان «مهبل کوچک» عمل می‌کند، به دست می آید. اگر تحریک کاهش یابد، تورم کلیتوریس از بین می رود، یعنی، اندازه طبیعی خود را به دست می آورد. انقباض و نزول کلیتوریس در طی فرایند لذت جنسی می‌تواند چندین بار تکرار شود. بااین‌حال، تحریک باید تا زمانی که فرایند لذت جنسی تکمیل می‌شود، حفظ شود، زیرا فرآیند اوج لذت جنسی زن می‌تواند در هر نقطه ای از الگوی واکنش قطع شود اگر تحریک متوقف گردد. این شواهد نشان میدهد که اوج لذت جنسی زن فرایندی مستقل نیست؛ بلکه تکامل الگوی واکنش بستگی به توانایی مرد برای حفظ تحریک موثر دارد.

واکنش جنسی انسان (مستقل اما وابسته به فیزیولوژی آن) یک تجربه از شخصیت کل است. این مساله حتی پیچیده تر هم است: تجربه جنسی انسان نتیجه یک فرآیند تبادلی بین دو فرد است از جنس های مختلف. در ابتدا با موجی از انگیزه‌های فیزیولوژیکی و عاطفی ازنظر «علم شیمی» که به‌عنوان جذابیت جنسی تجربه می‌شود، طغیان شهوت باعث افزایش واکنش جنسی در مردان و زنان می‌گردد. در افزایش حالت شهوت جنسی یک وضعیت رضایت بخش از بدن خود احساس می‌شود و باعث ایجاد این حس در ناحیه تناسلی مردانه گشته و در خانم ها احساس رطوبت در مهبل (واژن) ایجاد می‌شود. این حالت­ها «انواع رفتاری» را از خود نشان می‌دهد تا تحریک متقابل را حفظ کند تا زمانی که واکنش اولیه به یک تجربه لذت جنسی پرشور و حرارت تبدیل شود. طیفی از تاکتیک و تکنیک­های جنسی لازم را ممکن است برای توسعه، تقویت، طولانی شدن و تجربه کردن از آنها استفاده نمایند، با تمایل مرد به پذیرش، و زن برای ارائه، شروع می‌شود. این کیفیت محرک جنسی، همزمان همدلی عاشقانه را بخاطر نیاز یا حس جنسی برای دیگری تقویت می‌کند. «حالت های رفتاری» احساساتی را بیان می‌کنند که تکنیک عشق را موثر می سازند. در حالی که فیزیولوژی واکنش جنسی امری همه­گیر است، رفتارهایی که باعث اوج لذت جنسی می‌شوند، تنوع بی شماری دارند. هر یک از مردان و زنان آن را کمی بیشتر، برخی دیگر کمتر می پذیرند.

دکتر رعنا صباغ اسماعیلی

مشاور خانواده و تربیت فرزند

مؤلف کتب تخصصی روانشناسی و علوم تربیتی