ممکن نیست بدون ایجاد هماهنگی عاطفی موفق به پرورش مناسباتی سالم در ازدواجتان شوید. هنگامی‌که در رابطه مشترک خود با مشکلاتی روبرو هستید، عاقلانه است که:

1- اعمال خودتان را بررسی کنید

2- انتظارات واقع‌بینانه‌ای در مورد تمایل مخاطب به تغییر، داشته باشید (به‌عبارت‌دیگر، سعی نکنید همسر خود را اصلاح کنید. این کار هم غیرممکن، هم غیراخلاقی است. بازیِ سرزنش را انجام ندهید، در این بازی هیچ‌کس برنده نمی‌شود.)

چیزی که اینجا بسیار مهم است، خودآگاهی انتقادی و آگاهی از دیگران است. اما پیشنهاد سومی هم وجود دارد:

3- هماهنگی عاطفی ایجاد کنید!

با یکدیگر هماهنگ شوید

دکتر جان گاتمن معتقد است زوج‌های سرآمد، مانندِ یک تیم با مشکلات مواجه می‌شوند. برای انجام این کار، هر دو باید در لحظه از تجربیات شخصی خود، آگاه باشند و انگیزه همکاری داشته باشند. پرورش مناسبات سالم در ازدواج، بدونِ ایجاد هماهنگی همسران غیرممکن است.

به نمونه زیر که تجربه یکی از همکارانم است توجه کنید:

آقای تام و خانم مگان، هر دو در اواسط دهه سوم از زندگی خود هستند و هفت سال از ازدواجشان می‌گذرد. خانم مگان با گلایه می‌گوید: «من برای مدتی ناراضی بوده‌ام. از تام خواسته‌ام که بیشتر به نیازهای من توجه کند (رازِ ازدواجی کامیاب؛ توجه کردن به‌ یکدیگر)، اما تغییری احساس نمی‌کنم، ظاهراً در انتهای لیست او هستم.» آقای تام با ابراز تأسف به این موضوع پاسخ می‌دهد: «مگان دیگر واقعاً سببِ خوشحالی من نیست، امیدی هم به بهبودی اوضاع نیست.»

به نظر شما تام و مگان با یکدیگر هماهنگ هستند؟ خیر. احساس در یک تیم بودن دارند؟ خیر. هر دو احساس بی‌توجهی و بی‌مهری می‌کنند. درحالی‌که فراهم کردن شرایطِ چنین تعاملی (یعنی نگرش هم‌تیمی داشتن به دیگری)، منجر به شکلِ خوبی از خود-مراقبتی هم می‌شود، اما این زوج این شرایط را فراهم نکرده‌اند.

به‌هرحال چیزی که دیدیم این بود که هم تام هم مگان موفق به کشف عدم رضایت در رابطه خود شده‌اند، اما منابع اصلی این نارضایتی را به‌طور دقیق کشف نکرده‌اند و در ناامیدی، صرفاً به یکدیگر حمله می‌کنند.

این نوع از سرزنش کردن رایج بوده و مانند حمله شخصیت افراد است. غیرازاینکه چنین رفتاری رنج‌آور و بی‌ثمر است، تکرارِ آن رابطه تام و مگان را کاملاً از بین می‌برد. این زوج از هم دورتر و دورتر می‌شوند و سروکله چهار عامل اصلی اختلافات در ازدواج پیدا می‌شود (چهار عامل اصلی اختلافاتِ ازدواج).

چگونه بهتر هماهنگ شویم

تام و مگان چگونه می‌توانند اوضاع را تغییر دهند؟

اولین قدم این است که بیشتر باهم در تماس باشند. باید آنچه را که نیاز دارند و می‌خواهند، کشف کنند و ببینند احساسِ آن‌ها در مورد کمبودهای ازدواجشان چیست. این خود-مراقبتی است. قبل از اینکه بتوانند یکدیگر را درک کنند، نخست باید خودشان را درک کنند.

اگر خودتان نمی‌توانید احساسات خودتان را بشناسید، چه انتظاری می‌رود آن‌ها را درک یا پردازش کنید یا با دیگران به اشتراک بگذارید؟ در این شرایط، چگونه می‌توانید از همسر خود انتظار داشته باشید که منبعی از تسلی خاطر و حمایت باشد؟

البته اگر از عدم توانایی خود برای گفتگوهای صمیمی با همسرتان درباره عمیق‌ترین احساسات خود، احساس ناامیدی می‌کنید، تنها نیستید.

در ادامه تمرین مختصری ارائه می‌شود که برای تعمیق روابط شما با عزیزانتان کمک‌کننده است:

سؤالاتی بپرسید که پایانِ باز دارند

در گفتگو با همسرتان اگر سؤالاتی بپرسید که تنها به پاسخِ «بله» یا «خیر» نیاز دارند، قبل از اینکه فرصتی برای شروع گفتگو باشد، آن را نابود کرده‌اید. با این سؤالات اشتباهاً دری را که می‌خواهید باز کنید، به هم می‌کوبید. این در، «صمیمیت» نام دارد. به‌جای پرسیدنِ «آن فیلم را دیدی؟» بپرسید « کدام قسمت از آن فیلم موردعلاقه‌ات بود؟» به‌جای پرسیدنِ «ناراحتی؟» بپرسید « ناراحت به نظر می‌رسی. چه اتفاقی افتاده است؟»

استراحت کرده و به خود زمان بدهید

اگر از ناتوانی در شناسایی احساسات خود آزرده‌اید، دست نگه‌دارید و برای لحظاتی تأمل‌کنید. دنبال واژه بگردید. وقتی واژه‌ای به ذهنتان خطور می‌کند و بدنتان آرام می‌گیرد، به مقصود رسیده‌اید.

در ادامه چند مثال ارائه می‌کنیم که می‌توانید در این فعالیت به‌عنوان نقطه عزیمت استفاده کنید:

احساسات مثبت

خوشحال
تمجید شده
خوش‌شانس
راضی
احمقانه
برانگیخته
مسرور
امن
مغرور
قدرتمند
سرِحال
محسور

احساسات منفی

بیگانه شده
نگران
درست درک نشده
ناتوان
نادیده گرفته شده
خوار قلمداد شده
مورد عیب‌جویی قرارگرفته
شرمنده
مورد خیانت واقع‌شده
بی‌حس و کرخت
ناامن

برای ایجاد صمیمیت درونی و بیرونی مهارت‌های بیشتری وجود دارد که می‌توان از میان آن‌ها به ارتباط عمیق در گفتگوها و همچنین ابراز شفقت و همدردی اشاره کرد.

جمع‌بندی

در این مطلب پیشنهاد شد که راهِ واقعی برای فائق آمدن بر مشکلات و اختلافات ازدواج، ایجاد هماهنگی عاطفی بین زوجین است. هماهنگی عاطفی مانند واکسن عمل می‌کند نه مسکن و در بلندمدت ازدواج شما را بیمه می‌کند نه اینکه آن‌ها را لاپوشانی کند. برای رسیدن به هماهنگی عاطفی باید از اول احساسات خود را بشناسید سپس از احساسات همسرتان آگاه شوید تا بتوانید خود را دو هم‌تیمی ببینید که در یک جبهه هستند. اما افراد هم در کشف احساسات خود، هم همسرشان دچار مشکل‌اند برای حل این مشکل باید تلاش کنید لحظات همراهی با همسرتان را افزایش دهید و در گفتگوهایتان سؤالات باز بپرسید و اجازه دهید کلام میان شما شکل بگیرد. هر جا که در پیدا کردن الفاظ برای بیان احساساتتان سردرگم شدید، توقف کنید و به تأمل و درون‌نگری بپردازید. درنهایت برای کمک، فهرستی از احساسات مثبت و منفیِ معمول را ذکر کردیم.