امروزه برای اینکه هر فردی کارکرد مطلوب و بهینه در ابعاد مختلفی از زندگی را داشته باشد، باید بسیاری از توانایی ها و شایستگی ها را کسب کند و سواد کافی در زمینه های لازم را به دست بیاورد. یکی از مهمترین توانمندی ها دریافت آموزه های مربوط به سلامت بالاخص سلامت جنسی است. از نگاه سازمان بهداشت جهانی، سواد سلامت یعنی کسب مهارت های شناختی و اجتماعی که برای تعیین ظرفیت و توانایی افراد در پردازش، درک و بکارگیری اطلاعات دریافت شده است به طوریکه  منجر به تصمیم گیری مناسب و ارتقای سلامت فرد می شود. یکی از مهمترین ابعاد سلامت در جامعه سلامت جنسی است. عموما سطح سلامت جنسی در جامعه پایین است که به علل مختلفی این موضوع بستگی دارد، از جمله منابعی که افراد برای کسب آگاهی در زمینه افزایش سواد سلامت جنسی به آن رجوع می کنند، اهمیت زیادی دارد. باید گفت، اغلب این منابع فاقد اعتبار علمی است؛ نظیر فضای مجازی. به همین دلیل ممکن است منجر به اشاعه یک سری باورهای نا کارامد  و نادرست در بطن جامعه شود.

سواد سلامت جنسی به دانشی از سواد در زمینه سلامت جنسی گفته می‌شود که شامل حیطه‌های مختلف از جمله دانسته های جنسی در بین زوجین و سایر افراد جامعه پرداخت به آموزش جنسی، بلوغ، بارداری، روش‌های پیشگیری از بارداری، بارداری ناخواسته، بیماری‌های مقاربتی، توسعه مهارت های زناشویی در روابط جنسی، راهبردهای کسب رضایت جنسی بیشتر و بهتر در روابط زناشویی، کاهش آسیب های روابط پرخطر در بین نوجوانان و جوانان و... .

عملکرد جنسی طبیعی بخشی از سلامت جنسی و روانی زوجین محسوب می‌شود و تغییرات عملکردهای جنسی بنا به دلایل مختلف می‌تواند مشکلات عاطفی و ارتباط بین فردی ایجاد کند و این مسئله می‌تواند بر دیگر عملکردهای زوجین بالاخص زنان تأثیر گذارد. در ایران مطالعات محدودی در رابطه باسواد سلامت جنسی صورت گرفته است و نیاز به مطالعه نقش سواد سلامت جنسی و کیفیت زندگی جنسی و عملکرد جنسی در ارتقای سلامت خانواده و جامعه و بهبود روابط بین فردی، به ویژه در زنان، به شدت احساس می‌شود.

دکتر رعنا صباغ اسماعیلی

مشاور خانواده و تربیت فرزند

مؤلف کتب تخصصی روانشناسی و علوم تربیتی