ترفندهایی برای آتشبس هنگام دعوای زن و شوهری
مرکز تخصصی مشاوره ازدواج و تحکیم خانواده طلوع زندگی نو شهرستان شاهرود
بگومگوهای نه چندان جدی اتفاقی است که اغلب زوجها در مقطعی از زندگی مشترک تجربهاش میکنند. به قول قدیمیترها، دعوای زن و شوهری نمک زندگی است، ولی وای به حال روزی که بگومگوهای ساده به خشونت کلامی یا فیزیکی کشیده شوند!
اگر رابطهتان به دلیل همین خشونتها دچار تلاطم شده است، آگاه باشید که کوچکترین رفتار نسنجیدهای میتواند اوضاع زندگیتان را وخیمتر کند. در ادامه با ما همراه باشید تا یاد بگیرید چگونه بعد از هر دعوایی رابطهتان را دوباره از سر بگیرید و از بروز مشاجرههای بعدی جلوگیری کنید.
دعوا را کِش ندهید
وقتی گرد و خاکی که به پا کرده بودید فروکش کرد و سر و صدای دعوا خوابید، یادتان باشد باز هم خطر حمله بیخ گوشتان است، چرا که هر دو طرف هنوز به لحاظ احساسی داغ هستید. شاید طرف مقابل یا حتی خودتان ناگهان به سرتان بزند که یک بار دیگر ناغافل حمله کنید. ممکن است حملهی آخر فقط در حد چند کلمهی نیشدار باشد، اما همین تکهپرانیها باعث میشوند دعوا کِش پیدا کند و دلخوریها ریشهدارتر شوند. پس بهتر است که در دعوای زن و شوهری، خیلی حرف و حدیثها را کش ندهید.
شاید هم برای اینکه دعوا دیگر کِش پیدا نکند، تصمیم بگیرید قضیه را با شوخطبعی خاتمه دهید. اما یادتان باشد که شوخیهای نسنجیده به کار نبرید. مثلا از این قبیل شوخیها خودداری کنید: «عزیزم، شنیدی که میگن تحقیقات نشون داده فقط ۲۰ درصد آقایون عقل دارن؟ خُب آخه ۸۰ درصد بقیهشون زن دارن!».
در چنین موقعیت پرخطری، حتی شوخیِ اینکه از روی بیعقلی زن گرفتهاید، نابهجا و نسنجیده است. شاید واقعا منظوری نداشته باشید، اما همسرتان در این لحظه به قدری حساس است که احتمال دارد منظورتان را طور دیگری برداشت کند. با اینگونه شوخیهای نابهجا و نسنجیدهای ممکن است همسرتان فکر کند اینقدر از تشکیل خانواده و زندگی مشترک پشیمان هستید که ای کاش از همان اول، به قول خودتان عقل میداشتید و ازدواج نمیکردید.
نه اینکه اصلا شوخی نکنید، بلکه در انتخاب نوع شوخی تا حد امکان محتاط باشید. شوخی وقتی به حل دعوای زن و شوهری کمک میکند که در جهت تخریب طرف مقابل نباشد. پس اگر جوکی به ذهنتان رسید که احساس کردید شاید همسرتان از شنیدنش ناراحت شود، اصلا حرفش را هم نزنید. حتی از انجام رفتار شوخیآمیزی که میدانید خوشایند همسرتان نیست، حتما پرهیز کنید. وقتی شوخی یکطرفه باشد، حس اعتماد و خوشنیتی از بین میرود و در نتیجه، رابطهتان وخیمتر خواهد شد.
تا زمانی که رابطهتان به حالت عادی برگردد، باید بینهایت محتاطانه رفتار کنید تا همسرتان دوباره عصبانی و دلگیر نشود. شاید این همه احتیاط خستهکننده باشد، اما مطمئنا به جدال دائم میارزد.
بگذارید همسرتان با خودش خلوت کند
بعد از یک دعوای زن و شوهریِ مفصل شاید احساس کنید که نیاز دارید مدتی با خودتان خلوت کنید. ممکن است دلتان بخواهد تا وقتی دچار احساسات منفی هستید، خیلی با همسرتان برخورد نداشته باشید و این اصلا اِشکالی ندارد. اما اگر فقط یک نفر، زن یا شوهر، به تنهایی نیاز داشته باشد و طرف مقابل مانع خلوت کردنش شود، ممکن است اوضاع به هم بریزد. در چنین موقعیتهایی به توصیههای زیر توجه داشته باشید:
وقتی همسرتان عنوان میکند که نیاز دارد مدتی تنها باشد مانع نشوید، چرا که در خلوت فکر کردن همسرتان میتواند موجب استحکام طولانیمدت رابطهتان شود. درست است که دلتان میخواهد همسرتان در کنارتان باشد، اما ممکن است با مانع شدنتان، اوضاع را وخیمتر کنید.
وقت بگذارید و به افکار و احساساتتان سر و سامان دهید.
اگر همسرتان عنوان کرد که نیاز دارد اندکی با خودش خلوت کند، به تصمیمش احترام بگذارید و به فکر اقدامات تلافیجویانه نباشید.
به توصیهی دکتر هال شوری، استادیار روانشناسی در دانشگاه ویدِنِر، باید صبوری کنید تا زمان مناسب برای صحبت کردن فرا برسد. وی معتقد است خلوت کردن موجب میشود دو طرف فرصت پیدا کنند بر عصبانیتشان مسلط شوند: «تا زمانی که طرف مقابلتان هنوز داغ است، صحبت کردن فایدهای ندارد.»
دکتر شوری توضیح میدهد که بسیاری از افراد به اشتباه فکر میکنند باید همهی حرفشان را در همان بحبوحهی دعوا بزنند: «عزیزم، من اشتباه کردم. رفتارم احمقانه بود.» وقتی اینگونه حرفی را وسط دعوا عنوان میکنید، انتظارش را هم داشته باشید که طرف مقابل در جواب، توی ذوقتان بزند: «آره، تو یه احمقی.» و به این ترتیب، دوباره دعوا بالا میگیرد.
یادتان باشد اگر تصمیم دارید مدتی دور بمانید، حتما اطمینان حاصل کنید که همسرتان در نبودتان آسیب روحی نبیند. شاید واقعا به خلوت و تنهایی نیاز داشته باشید، اما گاهی حمایت عاطفی و در کنار هم بودن، کمک بیشتری به بهبود رابطهتان خواهد کرد.
مسالمتآمیز گفتوگو کنید
شاید این راهکار خیلی کلیشهای به نظر برسد، اما باور کنید گفتوگوی مسالمتآمیز رمز موفقیت هر رابطهای است. برای اینکه بتوانید رابطهتان را از سر بگیرید، باید در مورد احساساتتان با یکدیگر صحبت کنید. پس قبل از هر چیزی لازم است احساسی را که نسبت به اختلافات اخیر دارید، به خوبی درک کنید. حتی اگر نتوانستید دربارهی اینکه دقیقا چه احساسی دارید با خودتان به نتیجهی مشخصی برسید، باز هم باید در مورد همین سرگشتگی با همسرتان صحبت کنید. همچنین اگر نیاز دارید مدتی با خودتان تنها باشید تا افکارتان را جمعوجور کنید، باید این تصمیمتان را قبل از اینکه به خلوت بروید با همسرتان در میان بگذارید.
البته که گفتوگوی مسالمتآمیز بعد از دعوای مفصلی که داشتهاید آسان نیست، اما نهایت تلاشتان را به کار بگیرید تا از این مرحله نیز عبور کنید. برای اینکه سوءِتفاهمی پیش نیاید و جنجال تازهای بروز نکند، باید با همسرتان دربارهی اینکه چه انتظاراتی از یکدیگر دارید، صحبت کنید. اگر قصد دارید به طور خاص روی قضیهای که سرش دعوا کرده بودید تمرکز کنید، توصیههای زیر را در نظر داشته باشید:
دکتر شوری توصیه میکند به جای اینکه فقط حرف خودتان را بزنید و روی موضعتان پافشاری کنید، مسئولیت رفتاری را که احساسات همسرتان را جریحهدار کرده بپذیرید.
اگر رفتارتان طوری بوده که احساسات همسرتان را جریحهدار کرده است، از تبرئه کردن خودتان بپرهیزید. وقتی مدام در دفاع از خودتان حرف بزنید، دعوا ادامهدار میشود. پس به احساسات طرف مقابل احترام بگذارید و قضیه را از تمامی جهات ببینید، نه فقط از موضع خودتان. اگر احساس میکنید باید دربارهی رفتاری که داشتهاید توضیحی بدهید، بهتر است صبر کنید و در بحبوحهی دعوا هیچ حرفی در این مورد نزنید. پس توضیحاتتان را به زمانی که دعوا حسابی فروکش کرد و دو طرف بر خودتان مسلط شدید، موکول کنید.
باید بپذیرید که بهبود رابطهتان زمان میبرد. دکتر شوری توصیه میکند یک جدول زمانی تهیه کنید تا ببینید هرچه از روز دعوا دورتر میشوید، رابطهتان چه تغییری میکند.
برای اینکه از دعواهای مشابه در آینده جلوگیری کنید، بهتر است با یکدیگر روی مجموعهای از قوانین به توافق برسید. سعی کنید بفهمید بار دیگری که کارتان به جر و بحث کشید، چگونه باید رفتار کنید تا دعوا بالا نگیرد. مرکز بهداشت روان دانشگاه تگزاس توصیه میکند از این سه قانون غافل نشوید:
در هر نشست فقط روی یک مشکل تکیه کنید. تا زمانی که پروندهی یک قضیه را کاملا نبستهاید، نباید هیچ قضیهی دیگری را وسط بکشید. اگر همهی دلخوریهایتان را یکجا مطرح کنید، اوضاع به هم میریزد و هیچ کدام از مشکلاتتان حل نخواهند شد.
به موضوعات شخصی و نامربوط اشاره نکنید. اگر به موضوعات شخصی و نامربوطی که نقطهی حساسیت طرف مقابلتان است دست بگذارید، رابطهتان به آفت بیاعتمادی، خشم و آسیبپذیری دچار خواهد شد.
یکدیگر را متهم نکنید. اگر همسرتان را متهم کنید، مطمئن باشید که گارد میگیرد و به جای اینکه به درک متقابل برسد، فقط سعی میکند از خودش دفاع کند. پس برای اینکه حالت تدافعی ایجاد نشود، از متهم کردن طرف مقابل بپرهیزید و در عوض، به همسرتان توضیح دهید که چرا از دستش دلگیر شدهاید.
در مجموع، باید به دنبال راهکاری باشید تا گفتوگویِ بعد از دعوا به مشاجره تبدیل نشود، بلکه سازنده و پُربار باشد. از این رو، لازم است قوانینی تعیین کنید که با رعایتشان بتوانید مسالمتآمیز گفتوگو کنید. اگر هم مایل نیستید قاعده و قانونی تعیین کنید، باید هر کدامتان نهایت تلاشتان را به کار بگیرید تا مسیر گفتوگو به سمت مشاجره پیش نرود.
به یکدیگر عشق بورزید
به جای اینکه نسبت به یکدیگر خشم بگیرید، مهربانی و خوشرویی پیشه کنید. برای اینکه به همسرتان نشان دهید دوستش دارید و حضورش در زندگیتان بیاهمیت نیست، مهربانانه رفتار کنید و از جادوی کلمات دلنشین غافل نشوید. معمولا اگر زن یا شوهر احساس کند که دیگر در دل همسرش جایی ندارد، زندگی مشترک تلخ خواهد شد. رفتارهای خیلی کوچکی که حاکی از توجه و محبت هستند، معجزه میکنند. مثلا همین که به همسرتان پیامکهای محبتآمیز بفرستید یا به آهستگی روی شانهاش دست بگذارید، به بهبود رابطهتان کمک میکند. البته این رفتارها زمانی که هنوز طرف مقابلتان داغ باشد، احتمالا جواب نمیدهند. اما بعد از اینکه اوضاع کمی آرامتر شد، میتوانید با نرمخویی در جهت بهبود رابطهتان قدم بردارید. رفتارهای محبتآمیز نشان میدهند که به همسرتان اهمیت میدهید و به دنبال بهبود رابطهتان هستید.
امیدواریم بتوانید با به کار بستن راهکارهایی که مرور کردیم، در جهت بهبود زندگی مشترکتان قدم بردارید. اما اگر اوضاع به حدی وخیم است که نمیتوانید با یکدیگر روبهرو شوید، بهتر است از یک مشاور کمک بگیرید تا از راهنماییهای تخصصیتر بهرهمند شوید.