همدلی برنامه ای اثربخش در زندگی زناشویی است که اگر به درسی پیاده شود بسیاری از آسیب ها و مشکلات در جامعه رفع می گردد. بهره مندی زوجین از مهارت همدلی و همگرایی با ارزش و احترام شخصیت ایشان و نیز درک نظریات و احساسان طرف مقابل، برای تداوم زندگی خانوادگی و زوجی یک الزام و ضرورت است. اگر میگوییم که همدلی لازمه زندگی مشترک است، بخاطر این است که همدلی زمینه اصلاح و حل مسئله در زمینه احساس و رفتار را براحتی پیش خواهد برد. روش های همدلی را باید یاد گرفت:
· مرحله گوش دادن اولین قدم در همدلی است.
· درک کردن موقعیت مخاطب،
· پرهیز از سرزنش، پرهیز از قضاوت های منفی،
· تعاون با هم در حل مسأله قدم موثر بعدی است.
ناگفته نماند که تایید کردن طرف مقابل و هم عقیده بودن با او همدلی نیست بلکه درک صحیح مسائل بدون هیچگونه پیش داوری و حق به جانب بودن و فقط راهکار ارائه دادن در عین احساس و عاطفه را همدلی گویند. تظاهر به همدلی کردن ممکن است به حس اعتماد طرف مقابل لطمه بزند، چون همدلی بر پایه خودآگاهی است و تظاهر به این عمل توهین به فهم و شعور طرف مقابل است. علاوه بر این دلسوزی و اینکه دیگران را مقصر ندانستن نیز همدلی نمی باشد، بلکه بیان حقیقت در امنیت و آرامش بدون آنکه به احساسات آنان لطمه وارد شود یک همدلی منطقی و موثر خواهد بود.
اصولا همدلی شامل مواردی مانند گوش دادن فعال و بازخورد دادن به همسر، درک و پرهیز از سرزنش، درک متقابل و کمک به حل مسایل، همراهی در مشکلات، همصحبتی مناسب و دوری از برخورد نامناسب و قضاوت کردن است. زمانی که افراد تظاهر به همدلی میکنند نه تنها به فرد مقابل کمک نکرده بلکه توهین به فهم و شعور او نیز میکنند. چرا که تظاهر کردن با درک صحیح تفاوت دارد. همدلی به معنی درک صحیح مسئله بدون هیچ گونه پیش داوری و جانبداری است و در آخر دادن راهکاری در عین در نظر گرفتن احساس و عاطفه میباشد. برای همدلی کردن باید ابتدا معنی همدلی را خوب متوجه شویم تا با تمرین بتوانیم این کار را به خوبی انجام دهیم.
دکتر رعنا صباغ اسماعیلی
مشاور خانواده و تربیت فرزند
مؤلف کتب تخصصی روانشناسی و علوم تربیتی