خیانت یا فریبکاری یکی از عوامل بیوفایی محسوب میشود؛ میتواند نشان از از دست دادن، تنهایی، نیاز به استقلال، صمیمیت، قدرت و عاطفه یا نیاز به دوست داشته شدن و توجه به نیازها و تمایلات باشد. همه این نیازها در جای خود، معتبر و مهم هستند. آنها نشاندهنده فقدان تکیهبر خویش یا نیازمندی نیست. بلکه دلیل لزوم باهم بودن ماست، دلیل عاشق شدن و انتخاب همسراست و از دلایل اصلی قرار گرفتن در فرایند عاشقی ما هستند.
مهم ترین بخش های رفتارهای انسان هنگامی دیده میشود که ما وارد تعامل شویم، به سایر افراد ملحق شویم بهویژه با افرادی که دوست شان داریم، تحسین میکنیم و با آنها احساس اتحاد داریم. نیاز انسان به ارتباط و عشق و صمیمیت بدیهی است. این موارد در حکم ویژگی هایی ذاتی است که با ما بوده و از ما جدا نمیشوند بنابراین انکارنشدنی هستند. آنها هرگز ناپدید نمیشوند درنتیجه اگر این نیازها برای مدتی طولانی تأمین نشوند، رابطه دچار گسستگی جدی خواهد شد و ممکن است فرد را به این فکر فرو ببرد که به دنبال فرصت دیگری برای تأمین نیازهایش باشد.
اگر غریبه (کسی بجز همسر) شروع به تأمین این نیازهای مهم نماید، صمیمیت و جذابیت ایجاد خواهد شد. وقتی فرد نیاز مهمی دارد که برای مدتهای طولانی تأمین نشده دو گزینه وجود خواهد داشت؛ یا فرد آن نیاز را بهطور کامل رها میکند یا محیط را برای تأمین آن تغییر میدهد. اگر نیاز جزئی باشد میتوانیم آن را نادیده بگیریم و اگر اساسی باشد باید تأمین شود. به طرق مختلف، این امر باعث نوسان در رابطه میشود؛ بنابراین اشتیاق واقعی برای تغییر شرایط وجود خواهد داشت و ممکن است فردی دیگر به جز همسر این نیازها را تأمین کند.
امور جنسی و رابطه با دیگری معمولاً برای هجوم به همسر نیست بلکه برای تأمین نیاز است. اگر فردی تنها راهحلش باشد آن را باید تأمین کند و نکته همین است که آیا واقعا این تنها راه حل است؟! فریبکار به طور معمول، نمیخواهد به همسرش لطمه بزند به همین دلیل پنهان میکند؛ اما با اینوجود زندگی پیچیدگی های خاص خود را دارد و همهچیز الزاما همیشه به طریقی که ما میخواهیم پیش نمیرود! نیازها از مسائل موردتقاضای ما هستند و اگر به درستی مدیریت نشوند تمایل برای فریب افزایش مییابد. وقتی این اتفاق در رابطه رخ میدهد احتمالاً یکی از سه مورد زیر نیز دومینووار رخ میدهند:
· چیزی در رابطه ازدسترفته اما همسر از آن آگاه نیست.
· چیزی در رابطه ازدسترفته و فرد دقیقاً میداند چیست مثلاً نیاز به گرسنگی برای بلندمدت وجود دارد اما هر دو فاقد شفافسازی و صداقت در رابطه هستند.
· تلاش مکرر برای بیان نیازهای تأمین نشده وجود دارد؛ اما ناموفق بوده و همسر به دنبال راحتی و مسیرهای به ظاهر بی دردسر در خارج از رابطه است.
معمولاً نیازها به دلیل ضعف در رابطه نیستند بلکه نارضایتی از خویش است. برخی افراد در زمان خوشحالی هم فریب میخورند.
دکتر جمال الدین راحمی، دکتری مشاوره خانواده و مدرس دانشگاه