زمینه: بسیاری از ازدواج ­ها و روابط زناشویی ناموفق وجود دارند که همسران به دلایل گوناگون طلاق نمی­ گیرند. اثربخشی زوج­ درمانی مبتنی بر خود ­نظم­ بخشی کوتاه مدت بر متغیر ­های مختلف تأیید شده است، اما پژوهشی که به بررسی اثربخشی زوج­ درمانی مبتنی بر خود­ نظم بخشی کوتاه مدت (SRCT) بر کاهش پرخاشگری ارتباطی پنهان زناشویی، تغییر الگوهای ارتباطی و کاهش نارسایی هیجانی در زوجین متعارض پرداخته باشد مغفول مانده است.
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی زوج­ درمانی مبتنی بر خود ­نظم­ بخشی کوتاه مدت (SRCT) بر کاهش پرخاشگری ارتباطی پنهان زناشویی، تغییر الگوهای ارتباطی و کاهش نارسایی هیجانی زوجین متعارض انجام گرفت.
روش: روش پژوهش شبه ­آزمایشی از نوع پیش­ آزمون - پس­ آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش، زوج­ های ناسازگار مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر بیجار (۲ مرکز) در سال ۱۳۹۸ بود. با روش نمونه ­گیری هدفمند، تعداد ۳۰ زوج (۶۰ نفر) به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای گروه­ آزمایشی پروتکل زوج­درمانی مبتنی بر خودنظم ­بخشی کوتاه مدت (هالفورد، ۲۰۰۱) به صورت گروهی و یک جلسه در هفته (در مجموع ۸ جلسه) اجرا گردید. در حالی که گروه گواه هیچ درمانی را دریافت نکرد. برای جمع ­آوری داده­ ها از مقیاس پرخاشگری ارتباطی پنهان (نلسون و کاول، ۲۰۰۶)، الگوهای ارتباطی (کریستنسن و هاوی، ۱۹۹۰) و نارسایی هیجانی تورنتو (باگبی، تیلور و پارکر، ۱۹۹۴) استفاده شد و جهت تجزیه و تحلیل داده­ ها از نرم ­افزار SPSS-21 و در سطح استنباطی از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری استفاده گردید.
یافته­ ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد بین پس­ آزمون دو گروه آزمایشی و گروه گواه از نظر متغیرهای وابسته (پرخاشگری ارتباطی پنهان زناشویی، نارسایی هیجانی و الگوهای ارتباطی سازنده متقابل، اجتنابی متقابل، توقع / کناره ­گیری) تفاوت معنی­ داری وجود دارد
(0/0000 p<).
نتیجه‌گیری: زوج­ درمانی مبتنی بر خود­نظم­بخشی کوتاه مدت (SRCT) باعث کاهش پرخاشگری ارتباطی پنهان زناشویی و نارسایی هیجانی و بهبود الگوهای ارتباطی زوجین شد. براساس نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر پیشنهاد می­ گردد روانشناسان شاغل در مراکز آموزشی و مشاوره از این درمان استفاده نمایند